تولید ناخالص داخلی (GDP) چیست؟
تولید ناخالص داخلی (GDP) ارزش پولی یا بازاری همه کالاها و خدمات نهایی تولید شده در داخل مرزهای یک کشور در یک دوره زمانی خاص است. تولید ناخالص داخلی به عنوان معیاری گسترده از کل تولید داخلی، به عنوان یک معیار جامع از سلامت اقتصادی یک کشور خاص عمل می کند.
اگرچه تولید ناخالص داخلی معمولاً به صورت سالانه محاسبه می شود، گاهی اوقات به صورت فصلی نیز محاسبه می شود. به عنوان مثال، در ایالات متحده، دولت برآورد تولید ناخالص داخلی سالانه را برای هر سه ماهه مالی و همچنین برای سال تقویمی منتشر می کند. مجموعه داده‌های موجود در این گزارش به صورت واقعی ارائه شده‌اند، بنابراین داده‌ها با تغییرات قیمت تنظیم می‌شوند و بنابراین، خالص از تورم است.
نکات کلیدی
- تولید ناخالص داخلی ارزش پولی همه کالاها و خدمات تمام شده تولید شده در یک کشور در یک دوره خاص است.
- تولید ناخالص داخلی یک تصویر اقتصادی از یک کشور ارائه می دهد که برای تخمین اندازه یک اقتصاد و نرخ رشد آن استفاده می شود.
- تولید ناخالص داخلی را می توان به سه روش با استفاده از مخارج، تولید یا درآمد محاسبه کرد و می توان آن را برای تورم و جمعیت تنظیم کرد تا بینش عمیق تری ارائه دهد.
- تولید ناخالص داخلی واقعی اثرات تورم را در نظر می گیرد در حالی که تولید ناخالص داخلی اسمی اینطور نیست.
- اگرچه محدودیت هایی دارد، اما GDP ابزاری کلیدی برای هدایت سیاست گذاران، سرمایه گذاران و کسب و کارها در تصمیم گیری استراتژیک است.
درک تولید ناخالص داخلی (GDP)
محاسبه تولید ناخالص داخلی یک کشور شامل تمام مصرف خصوصی و عمومی، هزینه‌های دولتی، سرمایه‌گذاری‌ها، اضافه‌شده به موجودی‌های خصوصی، هزینه‌های ساخت و ساز پرداخت‌شده و تراز تجاری خارجی می‌شود. صادرات به ارزش افزوده و واردات کم می شود.
از میان تمام اجزایی که تولید ناخالص داخلی یک کشور را تشکیل می دهند، تراز تجاری خارجی از اهمیت ویژه ای برخوردار است. تولید ناخالص داخلی یک کشور زمانی افزایش می یابد که ارزش کل کالاها و خدماتی که تولیدکنندگان داخلی به کشورهای خارجی می فروشند از ارزش کل کالاها و خدمات خارجی که مصرف کنندگان داخلی خریداری می کنند، بیشتر شود. وقتی این وضعیت پیش می آید، می گویند کشوری مازاد تجاری دارد.
اگر وضعیت معکوس رخ دهد – یعنی اگر مقداری که مصرف کنندگان داخلی برای محصولات خارجی خرج می کنند از مجموع مجموع آنچه تولیدکنندگان داخلی می توانند به مصرف کنندگان خارجی بفروشند بیشتر باشد – به آن کسری تجاری می گویند. در این شرایط، تولید ناخالص داخلی یک کشور تمایل به کاهش دارد.
تولید ناخالص داخلی را می توان بر مبنای اسمی یا واقعی محاسبه کرد که دومی تورم را محاسبه می کند. به طور کلی، تولید ناخالص داخلی واقعی روش بهتری برای بیان عملکرد بلندمدت اقتصاد ملی است زیرا از دلار ثابت استفاده می کند.
مثال
فرض کنید یک کشور در سال 2012 تولید ناخالص داخلی اسمی 100 میلیارد دلار داشت. تا سال 2022، تولید ناخالص داخلی اسمی آن به 150 میلیارد دلار افزایش یافت. قیمت ها نیز در همین مدت 100 درصد افزایش یافت. در این مثال، اگر صرفاً به تولید ناخالص داخلی اسمی آن نگاه کنید، به نظر می رسد که اقتصاد کشور عملکرد خوبی دارد. با این حال، تولید ناخالص داخلی واقعی تنها 75 میلیارد دلار خواهد بود. این نشان می دهد کاهش کلی در عملکرد واقعی اقتصادی در این زمان اتفاق می‌افتد.
تعریف ساده تولید ناخالص داخلی
تولید ناخالص داخلی به دنبال به دست آوردن میزان تولید اقتصادی یک کشور است. کشورهایی که تولید ناخالص داخلی بیشتری دارند، مقدار بیشتری از کالاها و خدمات تولید شده در داخل خود خواهند داشت و عموماً استاندارد زندگی بالاتری خواهند داشت. به همین دلیل، بسیاری از شهروندان و رهبران سیاسی رشد تولید ناخالص داخلی را معیار مهمی برای موفقیت ملی می‌دانند. با این حال، به دلیل محدودیت‌های مختلف، بسیاری از اقتصاددانان استدلال کرده‌اند که تولید ناخالص داخلی نباید به‌عنوان نماینده‌ای برای موفقیت کلی اقتصادی مورد استفاده قرار گیرد، چه برسد به موفقیت یک جامعه.
انواع تولید ناخالص داخلی (GDP)
تولید ناخالص داخلی اسمی
تولید ناخالص داخلی اسمی ارزیابی تولید اقتصادی در یک اقتصاد است که قیمت های جاری را در محاسبه آن لحاظ می کند. به عبارت دیگر، تورم یا سرعت افزایش قیمت ها را از بین نمی برد، که می تواند رقم رشد را افزایش دهد. افزایش قیمت ها باعث افزایش تولید ناخالص داخلی یک کشور می شود. اما این لزوماً منعکس کننده تغییر در کمیت یا کیفیت کالاها و خدمات تولید شده نیست. بنابراین، تنها با نگاه کردن به تولید ناخالص داخلی اسمی یک اقتصاد، تشخیص اینکه آیا این رقم به دلیل افزایش واقعی تولید افزایش یافته است یا صرفاً به دلیل افزایش قیمت ها، دشوار است.
تولید ناخالص داخلی واقعی
تولید ناخالص داخلی واقعی یک معیار تنظیم شده بر اساس تورم است که تعداد کالاها و خدمات تولید شده توسط یک اقتصاد را در یک سال معین منعکس می‌کند و قیمت‌ها سال به سال ثابت نگه داشته می‌شوند تا تأثیر تورم را از روند تولید در طول زمان جدا کنند. از آنجایی که تولید ناخالص داخلی بر اساس ارزش پولی کالاها و خدمات است، در معرض تورم است. بنابراین تورم در تولید ناخالص داخلی لحاظ می‌شود.
تولید ناخالص داخلی سرانه
تولید ناخالص داخلی سرانه اندازه گیری تولید ناخالص داخلی به ازای هر نفر در جمعیت یک کشور است. این نشان می دهد که میزان تولید یا درآمد به ازای هر فرد در یک اقتصاد می تواند میانگین بهره وری یا استانداردهای زندگی متوسط را نشان دهد. تولید ناخالص داخلی سرانه را می توان به صورت اسمی، واقعی (تنظیم شده با تورم) یا برابری قدرت خرید (PPP) بیان کرد.
فرمول تولید ناخالص داخلی
تولید ناخالص داخلی را می توان از طریق سه روش اصلی تعیین کرد. هر سه روش در صورت محاسبه صحیح باید یک رقم را به دست آورند. این سه رویکرد اغلب رویکرد هزینه، رویکرد خروجی (یا تولید) و رویکرد درآمد نامیده می شوند.
تولید ناخالص داخلی و سرمایه گذاری
سرمایه گذاران به تولید ناخالص داخلی نظارت می کنند زیرا چارچوبی برای تصمیم گیری فراهم می کند. سود شرکت ها و آمار موجودی شرکت‌ها در گزارش تولید ناخالص داخلی منبع خوبی برای سرمایه گذاران سهام است. زیرا هر دو دسته رشد کل را در طول دوره نشان می دهند. داده‌های سود شرکت‌ها همچنین سودهای قبل از مالیات، جریان‌های نقدی عملیاتی و تفکیک‌ها را برای تمام بخش‌های اصلی اقتصاد نشان می‌دهد.
مقایسه نرخ‌های رشد تولید ناخالص داخلی کشورهای مختلف می‌تواند در تخصیص دارایی‌ها نقش داشته باشد و به تصمیم‌گیری در مورد سرمایه‌گذاری در اقتصادهای با رشد سریع خارج از کشور کمک کند.
کدام کشور بالاترین تولید ناخالص داخلی را دارد؟
کشورهایی که بالاترین تولید ناخالص داخلی را در جهان دارند، آمریکا و چین هستند. با این حال، رتبه بندی آنها نسبت به نحوه اندازه گیری تولید ناخالص داخلی متفاوت است. با استفاده از تولید ناخالص داخلی اسمی، ایالات متحده با تولید ناخالص داخلی 25.46 تریلیون دلار در سال 2022، در مقایسه با 17.96 تریلیون دلار در چین، در رتبه اول قرار دارد.
بسیاری از اقتصاددانان استدلال می کنند که استفاده از GDP برابری قدرت خرید به عنوان معیاری برای ثروت ملی دقیق تر است. با این معیار، چین در واقع با تولید ناخالص داخلی 30.33 تریلیون دلاری در سال 2022، رهبر جهان است. پس از آن ایالات متحده، با 25.46 تریلیون دلار قرار دارد.
آیا تولید ناخالص داخلی بالا خوب است؟
اکثر مردم تولید ناخالص داخلی بالاتر را چیز خوبی می دانند زیرا با فرصت های اقتصادی بیشتر رفاه مادی همراه است. با این حال، ممکن است یک کشور تولید ناخالص داخلی بالایی داشته باشد و همچنان مکانی غیرجذاب برای زندگی باشد، بنابراین مهم است که اندازه گیری های دیگر را نیز در نظر بگیریم.
به عنوان مثال، یک کشور می تواند تولید ناخالص داخلی بالا و تولید ناخالص داخلی سرانه پایین داشته باشد، که نشان می دهد ثروت قابل توجهی وجود دارد اما در دست افراد بسیار کمی متمرکز است. یکی از راه‌های پرداختن به این موضوع، نگاه کردن به تولید ناخالص داخلی در کنار معیار دیگری از توسعه اقتصادی، مانند شاخص توسعه انسانی (HDI) است.
در انتها
پل ساموئلسون و ویلیام نوردهاوس در کتاب درسی اصلی خود اقتصاد، اهمیت این موضوع را به خوبی خلاصه می کنند. از حساب های ملی و تولید ناخالص داخلی آنها توانایی تولید ناخالص داخلی برای ارائه تصویری کلی از وضعیت اقتصاد را به ماهواره ای در فضا تشبیه می کنند که می تواند آب و هوا را در کل قاره بررسی کند.
تولید ناخالص داخلی به سیاست گذاران و بانک های مرکزی این امکان را می دهد تا قضاوت کنند که آیا اقتصاد در حال انقباض است یا در حال گسترش است. آیا به تقویت یا مهار نیاز دارد و آیا تهدیدی مانند رکود یا تورم در افق ظاهر می شود. مانند هر معیار دیگری، تولید ناخالص داخلی دارای نقص های خود است. در دهه‌های اخیر، دولت‌ها در تلاش برای افزایش دقت و ویژگی تولید ناخالص داخلی، تغییرات متفاوتی را ایجاد کرده‌اند. ابزارهای محاسبه تولید ناخالص داخلی نیز از زمان تصور آن به طور پیوسته تکامل یافته است تا با اندازه گیری های در حال تحول فعالیت صنعت و تولید و مصرف اشکال جدید و نوظهور دارایی های نامشهود همگام شود.
